Bazylika San Paolo fuori le Mura jest drugą co do wielkości rzymską bazyliką.
Do czasów, kiedy przebudowano bazylikę świętego Piotra dzierżyła palmę pierwszeństwa.
Historia świątyni
Świątynię zbudowano za panowania Konstantyna Wielkiego przy tak zwanej cella memoriae świętego Pawła, czyli w miejscu, gdzie zgodnie z tradycją został pochowany święty Paweł. Została rozbudowana za panowania Walentyniana, a następnie Teodozjusza. Była największą w owym czasie największą świątynią chrześcijańską. Każdy z kolejnych papieży starał się ją upiększyć. W 1823 roku świątynia niemal doszczętnie spłonęła. Na szczęście została odbudowana. Nie udało się niestety uratować cennych fresków pędzla Cavalliniego. Co ciekawe nie zniszczył ich pożar, ale nieudolnie prowadzona prace przy odbudowie świątyni. Z pierwotnej bazyliki nie zachowało się praktycznie nic. W trakcie odbudowy wzniesiono kampanilę, przed elewacją frontową dodano czworokątny portyk i statuę świętego Pawła. Wnętrze świątyni zostało podzielone 80 kolumnami z granitu. We wnętrzu zachowała się pochodząca z V wieku mozaika, która przedstawia Chrystusa Pantokratora. Mozaika znajduje się w łuku tęczowym. Zachował się również XII-wieczny świecznik ozdobiony scenami z męki Pana Jezusa, roślinami i licznymi chimerami. We wnętrzu świątyni znajduje się również mozaika przedstawiająca Matkę Boską. Zakon jezuitów (jego założycielem był święty Ignacy Loyola) został założony właśnie przez tą mozaiką. Domniemany grób świętego znajduje się pod baldachimem.
Zwiedzanie bazyliki
Bazylikę można zwiedzać bezpłatnie. Z prawej strony transeptu znajduje się krużganek z XII i XIII wieku. Krużganek kryje między innymi wczesnochrześcijańskie płaskorzeźby i sarkofagi uratowane z pożaru świątyni. Za zwiedzanie krużganku pobierana jest opłata w wysokości 4 euro. Bilet ulgowy kosztuje 3 euro. Bazylika jest otwarta od godziny 7.00, krużganek od 8.30. Świątynia zamykana jest o godzinie 18.30, krużganek można zwiedzać 15 minut krócej.
Bazylika świętego Pawła za Murami to jedna z papieskich bazylik.
